ชนเผ่าม้งหรือแม้ว ชอบอาศัยอยู่ตามภูเขาสูง ใกล้แหล่งน้ำเพราะม้งประกอบอาชีพเกษตรกรรม การตั้งทำเลของหมู่บ้านจึงต้องไกล้แหล่งน้ำ
การปกครองของม้งในหมู่บ้านแต่ละแห่งจะมีหัวหน้าประจำหมู่บ้านเป็นผู้นำในการปกครอง ตำแหน่งหัวหน้าหมู่บ้านนี้จะเลือกจากผู้อาวุโสสูงสุดของสกุลที่มีอิทธิพลหรือสมาชิกในแซ่สกุลที่มากที่สุด
ม้งเป็นสังคมเกษตรกรรม ที่ดอยอินทนนท์ในปัจจุบันมีโครงการพระราชดำริ (โครงการหลวง) ให้การส่งเสริมในอาชีพ เพาะปลูกพืชผัก ผลไม้ ไม้ดอกเมืองหนาว แทนการปลูกฝิ่นที่เคยทำไรได้ให้กับชาวบ้าน
นอกจากการทำเกษตรแล้ว ม้งยังทำอุตสาหกรรมในครัวเรือนประเภทศิลปะงานฝีมือ เช่น ทอผ้า ปักลายผ้า ซึ่งนับว่าเป็นสิ่งที่ทำรายได้มาสู่ม้งอีกทางหนึ่ง 
ประเพณีและวัฒนธรรม ตลอดจนความเชื่อของม้งยังคงรักษาและยึดถืออยู่อย่างไม่เปลี่ยนแปลง เช่น ประเพณีฉลองปีใหม่ ประเพณีการเกิด ประเพณีการตาย ประเพณีการเกี้ยวสาว และประเพณีการแต่งงาน ม้งจะเชื่อและนับถือผีต่าง ๆ โดยจะมีทั้งผีดีและผีร้าย ได้แก่ ผีฟ้า ผีเรือน ผีป่า และผีทั่ว ๆ ไป
เรื่องครอบครัวของม้ง ฝ่ายชายจะเป็นใหญ่กว่าฝ่ายหญิงตามประเพณีม้งจะอนุญาตให้ชายและหญิงมีความสัมพันธ์ทางเพศก่อนแต่งงานได้ แต่ห้ามแต่งงานกับคนแซ่สกุลเดียวกัน และเมื่อแต่งงานแล้วฝ่ายหญิงต้องออกจากแซ่สกุลเดิมไปใช้แซ่สกุลของฝ่ายชาย ม้งจะนิยมแต่งงานแบบผัวเดียวเมียเดียว แต่ก็ไม่ห้ามที่ชายจะมีเมียหลายคน เมียคนรองจึงต้องยอมรับทุกกรณีอยู่ใต้อาณัติของเมียคนแรกทุกอย่าง เช่นหาฟืน หุงหาข้าวปลาหาร เมียคนแรกพูดแบบไหนต้องเป็นไปตามอย่างที่พูด เหมือนอยู่ใต้อำนาจของภรรยาคนแรกทุกอย่าง ต้องยินยอมต่อภรรยาคนแรกทุกอย่าง เพราะได้ยินยอมกันตั้งแต่แรกแล้วในการใช้ชีวิตอยู่ร่วมชายคาเดียวกันในฐานะคนรอง ประเพณีชาวม้งจะไม่เป็นเรื่องที่น่าอาย หากถ้าฝ่ายชายมีฐานะพอที่จะเลี้ยงดุ หรือตามที่ตกลงกันไว้ตั้งแต่แรกระหว่างฝ่ายชายและหญิง
ในแต่ละปีแม่บ้านชาวม้งจะเย็บปักถักร้อยชุดสวยให้ลูกสาวลูกชายไว่ใส่ในวันปีใหม่ ซึ่งหนึ่งปีจะสวยจะงามครั้งหนึ่ง แม่บ้านจะไม่ออก
ไปไร่ไปสวน เหมือนว่าต้องแบกรับหน้าที่สืบทอดทางวัฒนธรรม เป็นภาระอันหนักหน่วงที่จะสอบทอดมรดกทางวัฒนธรรมขอวบรรพบุรุษ ซึ่งเป็นหน้าที่แม่บ้าน งานไร่งานสวนช่วงนี้จะเป็นหน้าที่ของฝ่ายชาย
เอกลักษณ์ของม้งอีกอย่างหนึ่ง คือ นิยมเล่นดนตรีอยู่ 3 อย่าง คือ แคน ขลุ่ย และหยั่ง ส่วนศิลปะจะมีพิธีการรำถวาย พิธีโยนผ้าของหนุ่มสาว เล่นลูกข่าง และการฟ้อนแคน ซึ่งม้งได้รับการถ่ายทอดมาแต่บรรพบุรุษ การละเล่นบางอย่างจะเกิดขึ้นได้ในช่วงที่มีเทศกาล หรืองานพิธีกรรมเท่านั้น เช่นโยนผ้าของหนุ่มสาวในช่วงวันปีใหม่ และพิธีเป่าแคนถวายในงานเลี้ยงส่งวิญญาณของบรรพบุรุษ
สนใจที่จะเรียนรู้วัฒนะธรรมวิถีชีวิตของชนเผ่า 087-9767532 : limkan@gmail.com : greethai@hotmail.com
